Heterochomia jest bardzo łatwo zauważalna. Wystarczy spojrzeć w oczy drugiej osoby. Już z daleka można zobaczyć, że wzrok jest inny. Coś na pierwszy rzut oka nam nie pasuje. Z pewnością wzbudza to ciekawość i powoduje liczne pytania.
- Co to jest heterochromia?
- Rodzaje heterochromii
- Przyczyny heterochromii
- Przyczyny heterochromii u niemowląt
- Przyczyny heterochromii nabytej
- Czy heterochromię można leczyć?
- Heterochromia a soczewki kontaktowe
- Ile osób ma heterochromię?
Co to jest heterochromia?
Tęczówka to część błony naczyniowej oka. Odpowiada za regulację ilości światła, która wpada do oka przez źrenicę. W tęczówce znajduje się melanina, która wypływa między innymi na kolor oczu. Melanina odpowiada również odcień skóry oraz włosów. Jej nadmiar uwidacznia się np. w postaci piegów lub pieprzyków na ciele. Z kolei osoba z mniejszą ilością melaniny będzie miała jaśniejszy kolor skóry.
Każdy człowiek dziedziczy po swoich przodkach określone geny. Wraz z ilością oraz jakością melaniny w tęczówce decydują one o kolorze oczu. Noworodki rodzą się z błękitną tęczówką. W okresie od sześciu do dziewięciu miesięcy, po narodzinach, kolor tęczówki może ulec zmianie.
Obie tęczówki w 99% mają taki sam kolor. Czasami dochodzi jednak do nietypowych zabarwień tęczówki. Albinosi, którzy całkowicie pozbawieni są melaniny, mają czerwony odcień oczu. Wpływ na to mają widoczne naczynia krwionośne.
Pojawiają się również sporadyczne przypadki, gdy człowiek posiada tęczówki oczu w różnych kolorach. Jest to właśnie heterochromia.
Rodzaje heterochromii
Mówiąc o heterochromii, rozróżnić można heterochromię irdis oraz heterochromię iridum:
- heterochromia irdis, to różnobarwność jednej tęczówki. W jednym oku tęczówka ma dwa wybarwienia.
- heterochromia iridum, to różnobarwność obu tęczówek. Obie tęczówki mają inny kolor.
W zależności od tego, jakie wybarwienie ma tęczówka, mówimy o różnych rodzajach heterochromii.
- Całkowita heterochomia. Jedna tęczówka ma inny kolor niż druga, np. jedno oko jest brązowe, drugie niebieskie.
- Częściowa (segmentowa, sektorowa) hetrochromia. Tęczówka jednego oka ma dwa kolory, np. połowa jest niebieska a połowa brązowa. Drugie oko z kolei ma jeden kolor np. niebieski.
- Centralna heterochomia – wewnętrzny pierścień tęczówki ma inny kolor niż jej zewnętrzna część. Wewnątrz tęczówka jest np. zielona, a na zewnątrz brązowa.
Przyczyny heterochromii
Heterochomia tęczówki może być nabyta lub wrodzona.
W przypadku heterochromii wrodzonej noworodek rodzi się z różnymi tęczówkami. Ich kolor może też ulec samoistnej zmianie zaraz po urodzeniu. Przeważnie nie jest to powiązane z chorobami oczu. Nie powoduje dolegliwości bólowych i nie ma również wpływu na ogólny stan zdrowia noworodka.
Jeżeli heterochromia zostaje stwierdzona u nowo narodzonego dziecka, to jej przyczyną mogą być również choroby dziedziczne.
Przyczyny heterochromii u niemowląt mogą obejmować:
- zespół Blocha-Sulzbergera
- zespół Hornera
- zespół Parry'ego-Romberga
- zespół Sturge-Webera
- zespół Waardenburga
- piebaldyzm (bielactwo, częściowy albinizm)
- chorobę Bourneville'a
- chorobę Hirschsprunga
- chorobę von Recklinghausena (nerwiakowłókniakowatość typu 1)
Może jednak zdarzyć się, że wybarwienie tęczówki zmieni się w trakcie życia danej osoby. Mówimy wówczas o heterochromii nabytej.
Przyczyny heterochromii nabytej może być wiele:
- cukrzyca,
- czerniak oka (czerniak gałki ocznej),
- heterochromowe zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego Fuchsa,
- jaskra i niektóre leki stosowane przy tej chorobie,
- łagodne i złośliwe nowotwory tęczówki,
- niedrożność żyły środkowej siatkówki,
- melanoza oczna,
- krwawienie w oku,
- uraz i operacja oczu,
- zapaleniem tęczówki lub błony naczyniowej oka,
- obrzęk oka,
- zespół Chediaka-Higashi,
- zespół Posnera-Schlossmana,
- zespół ektropionu tęczówki,
- zespół dyspersji pigmentu.
Czy heterochromię można leczyć?
Jeżeli dziecko urodzi się z heterochromią, to od razu zostaje zbadane przez lekarza pediatrę oraz okulistę. Ważne jest, aby znaleźć przyczynę i wykluczyć ewentualne schorzenia.
W przypadku heterorchomii nabytej również niezbędne jest wykonanie dokładnych badań okulistycznych. Lekarz okulista na tej podstawie określi niezbędny proces leczenia, o ile oczywiście będzie to konieczne.
Dokładne badanie wzroku wykluczy większość przyczyn heterochromii. Jeżeli wystąpią dodatkowe zaburzenia, konieczne będzie przeprowadzenie badań krwi lub chromosomów.
Należy jednak podkreślić, że heterochromia występuje sporadycznie. Nie jest również powiązana z żadnymi chorobami ani problemami zdrowotnymi. Po prostu tacy się urodziliśmy. Nie jest w takich przypadkach wyleczalna i pozostaje do końca życia.
Ile osób ma heterochromię?
Zmiana koloru tęczówki dotyczy 1% populacji ludzi. Różne tęczówki mają aktorki Jane Seymour, Claudia Tiedemann, czy Kate Bosworth. Z kolei piosenkarz David Bowie, miał kiedyś uraz oka i również spowodowało to u niego heterochromię. Różnymi kolorami oczu charakteryzuje się również Benedict Cumberbatch, Olivia Wilde, Mila Kunis oraz modelka Sarah McDaniel.
Heterochromia a soczewki kontaktowe
Ludzie z heterochomią mogą również mieć wady wzroku, np. krótkowzroczność, dalekowzroczność lub astygmatyzm. W takim przypadku niezbędna jest korekcja okularowa. Osoby, które mają heterochromię mogą również nosić soczewki kontaktowe.
Czasami osoby z heterochromią sięgają po kolorowe soczewki kontaktowe, które mogą zmienić kolor tęczówki. Dzięki temu zabiegowi można ukryć odmienność kolorystyczną naturalnej tęczówki.
Po kolorowe soczewki kontaktowe sięga np. Kate Bosworth. Aktorka otwarcie przyznaje, że uwielbia swoje odmienne oczy. Natomiast po kolorowe soczewki sięga bardzo rzadko.