Soczewki kontaktowe – małe, prawie niewidoczne, całkowicie zmieniły sposób, w jaki wiele osób może dziś korzystać ze wzroku.. Jeśli do tej pory korzystałeś wyłącznie z okularów, soczewki kontaktowe mogą wydawać się czymś obcym, nowym. Dowiedz się, czym są soczewki kontaktowe oraz jaki ich rodzaj może być najbardziej odpowiedni dla Ciebie.
Szkła kontaktowe – informacje podstawowe
Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów soczewek kontaktowych. W odróżnieniu od typowych okularów są prawie niewidoczne, lekkie, wygodne i nie wymagają większej pielęgnacji, poza sposobem ich czyszczenia i przechowywania. Szkła kontaktowe dla wielu osób z wadami wzroku (i nie tylko) stały się czymś, bez czego trudno dziś im wyobrazić sobie wykonywanie codziennych obowiązków, pracy czy budowania własnego wizerunku. Te wykonane z miękkich materiałów soczewki umieszczane bezpośrednio na oku, pozwalają nie tylko korygować wady wzroku ale także zmieniać całkowicie wygląd naszej twarzy czy kolor oczu. Dowiedz się więcej, z czego wykonane są soczewki kontaktowe, jak długo możesz ich używać i jakie typy soczewek są najczęściej wybierane przez ich użytkowników lub zapisywane przez lekarzy.
Materiały do soczewek kontaktowych
Soczewki można podzielić na dwa rodzaje, ze względu na materiał, z jakiego są wykonane.
Pierwszy rodzaj to miękkie soczewki kontaktowe, które delikatnie układają się na rogówce oka. Mogą być wykonane z kilku różnych rodzajów miękkich tworzyw sztuczny, np. nowoczesnego materiału silikonowo-hydrożelowego, który znakomicie przepuszcza tlen do rogówki. Drugim rodzajem, są tzw. twarde soczewki kontaktowe. To idealne rozwiązanie dla osób z bardzo nasiloną krótkowzrocznością lub astygmatyzmem. Są znacznie trwalsze od typowych soczewek kontaktowych, ale mogą dla wielu osób okazać się mniej wygodne oraz wymagają szczegółowego dopasowania pod „parametry” oka. Do dyspozycji użytkowników oddano pięć rodzajów soczewek:
- Hydrożeowe- hydrozel to materiał używany do wykonywania miękkich soczewek kontaktowych, pozwala konstruować miękkie i giętkie oraz dopasowujące się do powierzchni oka soczewki. Hydrożel przyczynił się do popularyzacji soczewek kontaktowych oraz zwiększenia komfortu ich noszenia.
- Silikonowo-hydrożelowa to soczewki oparte na podobnym materiale co typowe miękkie soczewki wykonane z hydrożelu. W odróżnieniu od nich posiadają bardziej porowatą powierzchnię, dzięki czemu zapewniają jeszcze lepszy dostęp tlenu do rogówki. To obecnie najpopularniejszy typ soczewek przypisywany wszystkim pacjentom.
- Soczewki przepuszczające gaz to tzw. sztywne soczewki kontaktowe, które przypominają typowe soczewki PMMA (sztywne soczewki kontaktowe wykonane z polimetakrylanu metylu), ale w odróżnieniu od nich również są porowate i zapewniają dostęp tlenu do rogówki. Wykonane są ze sztywnego materiału, który nie dopasowuje się sam do oka, a wymaga przygotowania go wcześniej i dopasowania na etapie ich wytwarzania. Tego typu soczewki kontaktowe wskazane są przy silnej krótkowzroczności lub astygmatyzmie. Zapewniają jednocześnie ostrzejsze widzenie niż typowe soczewki wykonane z miękkiego hydrożelu.
- Hybrydowe soczewki kontaktowe: stanowią kompromis pomiędzy sztywnymi a miękkimi soczewkami, zapewniając lepsze dopasowanie oraz ostre widzenie. Zbudowane są z elementu sztywnego, pozostającego w centralnej części soczewki oraz miękkiej otoczki z materiału hydrożelowego. Nie są popularne ze względu na swoją cenę i mogą wymagać więcej czynności przy ich odpowiednim spasowaniu.
- Klasyczne soczewki PMMA, czyli pierwowzór sztywnych soczewek przepuszczających gaz. W odróżnieniu od ich nowszego modelu, soczewki PMMA wykonane są po prostu ze sztywnego tworzywa sztucznego, które często używane jest jako zamiennik szkła w nietłukących się okularach. Cechują się doskonałą optyką, ale nie przepuszczają tlenu do oka oraz wymagają odpowiedniego dopasowania. Są rzadkością na rynku.
Czas używania soczewek kontaktowych
Kolejnym podziałem soczewek, jaki możesz spotkać, jest czas ich używania. Dotyczy to tak samo czasu używania w ciągu dnia jak również czasu użyteczności soczewki przez kolejne dni i tygodnie od pierwszego użycia. Niektóre soczewki możesz nosić nawet kilka dni bez ich zdejmowania. Najpopularniejszym typem soczewek są soczewki wielokrotnego użycia tradycyjne. Soczewki tego typu wymagają jednak zdejmowania ich na noc oraz regularnego czyszczenia. Mogą być używane nawet przez kilka miesięcy. Jest to rodzaj soczewek odpowiedni dla osób, które lubią wracać do okularów, potrzebują używać ich zamiennie, mają wrażliwe oczy lub skłonności do alergii. Ten typ soczewek wymaga pielęgnacji, ale dzięki temu mogą być używane przez dłuższy okres czasu zapewniając zachowanie zdrowia oczu. Czas używania liczony jest od pierwszego użycia, konieczne jest ich czyszczenie oraz właściwe przechowywanie. Popularne są równiez soczewki jednorazowe, wyrzucane po jednym dniu używania. Ich zaleta jest higiena, brak koniecznosci pielegnacji oraz brak problemów w przypadku zgubienia soczewki.
Soczewki mozemy podzielić także ze względu na tryb noszenia:
- dzienne, używane zwykle nie dłużej jak 14 godzin,
- o wydłużonym czasie noszenia, pozwalają na ich używanie przez kilka dni bez zdejmowania,
- ciągłe, które możesz nosić nawet przez 30 dni i nocy bez przerwy.
Podstawowe typy szkieł kontaktowych
Ostatnim, a zarazem najważniejszym podziałem soczewek jest ich zastosowanie oraz sposób wykonania soczewki. Podobnie jak w przypadku typowych okularów, możemy wyszczególnić kilka typów soczewek:
- Korekcyjne: soczewki korekcyjne służą przede wszystkim wyrównywaniu różnych wad wzroku, zarówno wrodzonych jak również nabytych. Wyszczególniamy tutaj soczewki sferyczne, toryczne oraz wieloogoniskowe.
- Lecznicze: stosowane, np. jako nośnik leków w celu tymczasowej poprawy wzroku lub ochrony, np. ochrony rogówki przed czynnikami zewnętrznymi.
- Kosmetyczne: powodów, dla których możesz używać soczewek kosmetycznych, jest naprawdę wiele i nie muszą mieć żadnego związku z korekcją wad wzroku, ale mogą skutecznie ukrywać wady zewnętrzne oka. Dzięki soczewkom kosmetycznym możliwa jest zmiana koloru tęczówki, zmniejszenie lub wizualne zwiększenie źrenicy jak również zakrywają widoczną zaćmę.
Noszenie i pielęgnacja soczewek kontaktowych
O ile nie używasz soczewek jednodniowych, które nie wymagają żadnej pielęgnacji, poza ich rozpakowaniem, użyciem i wyrzuceniem pod koniec dnia, inne soczewki wymagają ostrożności i właściwej pielęgnacji.
Soczewki kontaktowego wielokrotnego użycia wymagają zarówno właściwej pielęgnacji po zdjęciu z oka, jak również sposobu ich przechowywania. Powinieneś zwrócić uwagę na sposób, w jaki powinno się ściągać soczewki, bez zgniatania ich, a następnie umieścić w specjalnym pojemniku wypełnionym płynem, który myje jak i dezynfekuje soczewkę oraz pozwala na jej przechowywanie do następnego użycia.
Problemy z używaniem soczewek kontaktowych
Problemy związane z używaniem, tj. noszeniem soczewek kontaktowych, najczęściej wynikają z kilku kwestii, np. doboru właściwego płynu do soczewek czy doboru właściwych szkieł i materiałów z jakich są używane.
Często dobór właściwej soczewki i płynów wiąże się z zastosowaniem metody prób i błędów, ponieważ trudno na etapie pierwszego zakupu stwierdzić, co będzie dla Ciebie najlepszym rozwiązaniem. Jeśli po użyciu soczewek zaobserwujesz podrażnienie oka, czujesz, że są niewygodne lub nie widzisz dobrze, warto udać na ponowną wizytę do specjalisty, aby zbadać przyczynę tego stanu rzeczy.
Jak dobrać soczewkę kontaktową?
Soczewki kontaktowe mają przede wszystkim za zadanie korygować wszelkiego rodzaju wady wzroku. Dobierając soczewkę, należy więc skoncentrować się na tym, jaką mają pełnić funkcję oraz jakie parametry posiadać. Ważne jest, aby krzywizna soczewki dopasowana była do krzywizny oka, dlatego w tym miejscu również pomoc specjalisty, przynajmniej przy pierwszym zakupie, może okazać się niezastąpiona. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić używanie określonego typu soczewki w zależności od Twojej potrzeby medycznej, np. jeśli masz tendencje do suchych oczu. Jeśli już wiesz jakich soczewek kontaktowych, potrzebujesz może zastanowić się nad ich cechami dodatkowymi, takimi jak możliwość używania ich jednorazowo, wielokrotnie lub zmieniając przy tym kolor tęczówki.