W pewnym momencie naszego życia większość z nas doświadczy jakiejś formy utraty wzroku. Być może poczułeś potrzebę znalezienia informacji o stanie, w jakim aktualnie znajduje się Twoje oko, lub chcesz dokształcić się w zakresie najczęstszych schorzeń. Taka wiedza pomoże ci rozpoznać oznaki i objawy. Wczesne działanie na początku niektórych objawów mają kluczowe znaczenie dla odwracalnych stanów.
Zdrowie oczu
Poniżej znajdziesz informacje o niektórych z najczęstszych chorób oczu i sposoby ich wykrywania. Należą do nich łagodne choroby oczu, takie jak zaczerwienione oko, a także poważniejsze choroby oczu, które mogą prowadzić do utraty wzroku, takich jak zwyrodnienie plamki żółtej i jaskra.
Nie musisz znać się na wszystkich chorobach oczu, ale powinieneś mieć wiedzę o tym, jak dbać o swoje oczy od najmłodszych lat lub zadbać już teraz o wzrok swoich dzieci. Stosowanie okularów korekcyjnych i przeciwsłonecznych to podstawowe zalecenia ochrony lub korekcji wzroku, ale równie ważne jest regularne kontrolowanie stanu oczu i wzroku, a przede wszystkim higiena i zdrowy tryb życia, w tym także odżywianie, mające ogromny wpływ na nasz wzrok.
Anatomia oka
Aby lepiej zrozumieć niektóre choroby oczu, ich skutki oraz przyczyny występowania, przyjrzyj się budowie oka. Anatomia oka jest złożona. Główne struktury oka obejmują:
- Rogówka: przezroczysta tkanka na samym przodzie oka,
- Tęczówka: kolorowa część oka otaczająca źrenicę,
- Źrenica: ciemna dziura w tęczówce, która reguluje ilość światła wpadającego do oka,
- Soczewka: mały przezroczysty dysk wewnątrz oka, który skupia promienie świetlne na siatkówce,
- Siatkówka: warstwa wyściełająca tył oka, wyczuwa światło i wytwarza impulsy elektryczne, które wędrują przez nerw wzrokowy do mózgu,
- Plamka: mały centralny obszar siatkówki, który pozwala nam wyraźnie widzieć drobne szczegóły,
- Nerw wzrokowy: łączy oko z mózgiem i przenosi impulsy elektryczne wytwarzane przez siatkówkę do kory wzrokowej mózgu,
- Ciało szkliste: przezroczysta, galaretowata substancja wypełniająca środek oka.
Problemy z oczami mogą obejmować wszystkie te części bez wyjątku, co także wynika ze ścisłej budowy samego oka i łatwym przechodzeniu stanów chorobowych na jego poszczególne elementy lub wpływie choroby jednego z nich na funkcjonowanie pozostałych.
Najczęstsze choroby oczu
Zaćma
Charakteryzuje się mętną, mlecznobiałą soczewką w oku, większość zaćmy jest związana z wiekiem i częściej występuje u osób powyżej 50 roku życia (ale może rozwinąć się w każdym wieku). Zaćma może być wynikiem urazu, ekspozycji na promieniowanie UV lub degradacji białka w czasie; to właśnie powoduje zmętnienie soczewki oka. Nieleczona zaćma może ostatecznie spowodować poważną utratę wzroku. Pierwszymi objawami zaćmy może być zamazana wizja, wyblakłe kolory, w końcu podwójne widzenie, problemy z widzeniem w nocy.
Na szczęście zaćma jest częstym problemem z oczami, który można leczyć chirurgicznie. To, czy operacja jest potrzebna, zależy od stopnia utraty wzroku i tego, czy wpływa ona na jakość życia i zdolność do funkcjonowania. Możesz też zapobiegać zaćmie lub opóźnić jej pojawienie się, nosząc okulary przeciwsłoneczne, zmieniając styl życia i wprowadzając do niego zdrowie jedzenie oraz eliminując użytki takie jak alkohol i papierosy.
Retinopatia cukrzycowa
Retinopatia cukrzycowa występuje w wyniku długotrwałego wysokiego poziomu cukru we krwi związanego z cukrzycą typu 1 i 2 i może powodować ślepotę, jeśli nie jest leczona. Zbyt dużo cukru we krwi może zmienić naczynia krwionośne w tylnej części oka, uniemożliwiając siatkówce otrzymywanie odpowiedniej ilości składników odżywczych potrzebnych do utrzymania wzroku.
W większości przypadków chirurgia laserowa może zapobiec znacznej utracie wzroku związanej z retinopatią cukrzycową. Procedura zwana fotokoagulacją laserową może uszczelnić lub zniszczyć rosnące lub przeciekające naczynia krwionośne w siatkówce.
Zwyrodnienie plamki żółtej
Ta główna przyczyna ślepoty charakteryzuje się uszkodzeniem plamki żółtej, obszaru siatkówki, który odbiera światło. Czynniki ryzyka to: wiek, palenie tytoniu, płeć żeńska i wywiad rodzinny. Niestety nie jest znane lekarstwo na zwyrodnienie plamki żółtej. Jednak obecne metody leczenia mogą spowolnić postęp choroby.
Leczenie zwyrodnienia plamki żółtej związanego z wiekiem może zapobiec poważnej utracie wzroku lub znacznie spowolnić postęp choroby.
Stożek rogówki
Zwykle rogówka ma kształt kopuły, jak kula. Czasami jednak kolagen, który utrzymuje rogówkę na miejscu, staje się słaby, co powoduje, że rogówka staje się stożkowata. Ten stan nazywa się stożkiem rogówki. Zmiany w kształcie rogówki utrudniają oku skupienie nawet przy pomocy okularów czy soczewek kontaktowych. Może to spowodować poważną utratę wzroku, jeśli nie zostanie podjęte wcześnie i szybko. Wiele osób nieleczonych będzie potrzebowało przeszczepu rogówki.
Leczenie zwykle rozpoczyna się od okularów. Soczewki kontaktowe, zwykle sztywne, przepuszczające gaz, mogą być zalecane w celu wzmocnienia rogówki i poprawy widzenia. Ostatnią deską ratunku jest przeszczep rogówki.
Błędy refrakcji
Wady refrakcji są najczęstszą przyczyną problemów ze wzrokiem. Refrakcja w oku występuje, gdy światło przechodzi przez rogówkę i soczewkę. Błędy mogą wystąpić w wyniku długości gałki ocznej, zmian kształtu rogówki lub naturalnego starzenia się soczewki. Krótkowzroczność, dalekowzroczność i astygmatyzm są podzielone na kategorie według błędów refrakcji.
Najczęstszymi formami leczenia są okulary, soczewki kontaktowe i zabieg chirurgiczny.
Jaskra
Jaskra to stan, który powoduje uszkodzenie nerwu wzrokowego oka i pogarsza się z czasem. Jaskra, związana z narastaniem ciśnienia w oku, ma tendencję do dziedziczenia i może pojawić się dopiero w późniejszym życiu.
Zwiększone ciśnienie, zwane ciśnieniem wewnątrzgałkowym, może uszkodzić nerw wzrokowy, który przekazuje obrazy do mózgu. Jeśli uszkodzenie nerwu wzrokowego z powodu wysokiego ciśnienia w oku trwa nadal, jaskra spowoduje trwałą utratę wzroku. Ważne jest regularne odwiedzanie lekarza okulisty, aby można było zdiagnozować i leczyć jaskrę przed wystąpieniem długotrwałej utraty wzroku.
Po wykryciu jaskrę można leczyć chirurgicznie, laserowo lub kroplami do oczu.
Pływaki / męty
Powszechne wśród osób powyżej 50. roku życia męty to małe plamki lub plamki unoszące się w polu widzenia. Utworzone przez osady białka dryfujące w ciele szklistym, męty wydają się dryfować przed okiem, ale nie blokują widzenia. Zwykle łagodne, męty czasami mogą wskazywać na poważniejszy problem z oczami, taki jak odwarstwienie siatkówki, zwłaszcza jeśli towarzyszą im błyski światła. Występowanie mętów i błysków światła, nasilenie się objawów, powinno być sygnałem, abyś jak najszybciej udał się do okulisty.
Suche oczy
Stan znany jako „suche oczy” występuje, gdy gruczoły łzowe nie mogą wytwarzać wystarczającej ilości łez lub wytwarzać łez niskiej jakości. Suche oczy mogą być nieprzyjemne, powodując swędzenie, pieczenie, a w rzadkich przypadkach pewną utratę wzroku.
Okulista może zasugerować stosowanie nawilżacza w domu, specjalnych kropli do oczu, które symulują prawdziwe łzy lub zatyczek umieszczonych w kanalikach łzowych w celu zmniejszenia odprowadzania łez.
Prezbiopia
Starczowzroczność to utrata zdolności wyraźnego widzenia bliskich obiektów lub drobnego druku. Jako część naturalnego procesu starzenia się oka, starczowzroczność jest często mylona z dalekowzrocznością, ale te dwie rzeczy nie są tym samym. Starczowzroczność występuje, gdy naturalna soczewka w oku traci elastyczność, natomiast dalekowzroczność wynika z naturalnego kształtu gałki ocznej, która powoduje, że promienie świetlne po dostaniu się do oka uginają się nieprawidłowo.
Opcje leczenia obejmują noszenie soczewek korekcyjnych, poddanie się chirurgii refrakcyjnej lub wszczepienie soczewek.
Łzawienie
Jeśli twoje oczy wytwarzają zbyt dużo łez, może to oznaczać, że twoje oczy są szczególnie wrażliwe na światło, wiatr lub zmiany temperatury. Ochrona oczu poprzez ich osłonę lub noszenie okularów przeciwsłonecznych może czasami rozwiązać problem.
Łzawienie może również oznaczać, że masz poważniejszy problem, taki jak infekcja oka lub zablokowany kanał łzowy. Okulista może leczyć lub korygować oba te stany.