Środkowa część oka znajdująca się przed soczewką to źrenica. Postrzegana jest jako centralnie położone czarne koło. Odpowiada za ilość światła, które pada na siatkówkę. Źrenica chroni gałkę oczną przed nadmierną ilością światła. W zależności od sytuacji może rozszerzyć się albo zwęzić.
Duże znaczenie dla szerokości źrenic ma też nastrój. Jeżeli masz dobry humor, to źrenica będzie większa. W przypadku sytuacji stresowych, takich jak strach, lęk, silne wzruszenie, a nawet miłość źrenice będą powiększone. Jeżeli zaś będziesz smutny, to źrenica będzie mniejsza. Rozmiar źrenic zmniejsza się również wraz z wiekiem.
Reakcja źrenic na światło
Źrenice w jasnym świetle zwężają się aby do siatkówki dotarła mniejsza ilość światła. Natomiast w ciemnym, robią się większe, aby wpuścić więcej światła. W jasnym świetle rozmiar źrenicy wynosi zwykle od 2,0 do 4,0 mm. W ciemnym zaś od 4,0 do 8,0 mm w ciemności.
Rozszerzone źrenice czasami reagują na światło, ale zazwyczaj pozostają powiększone i nie zmieniają wielkości. Chociaż może zdarzyć się, że przy mocnej ekspozycji na światło zmniejszą się, a przy większej powiększą. Powiększona źrenica, która nie reaguje na światło to "stała źrenica rozszerzona".
Wpływ leków na rozszerzone źrenice
Przyczyn rozszerzonych źrenic jest bardzo dużo. Najczęściej wpływ na to mają przyjmowane lekarstwa, np.:
- leki na chorobę Parkinsona,
- leki przeciwpadaczkowe,
- leki przeciwdepresyjne,
- środki zmniejszające przekrwienie,
- leki przeciwhistaminowe
- leki na chorobę lokomocyjną
- leki przeciw nudnościom,
- atropina, czyli krople do oczu stosowane podczas badania wzroku.
Choroby powodujące rozszerzenie źrenic
Z pewnością spotkałeś się z sytuacją, gdy lekarz za pomocą latarki ogląda oczy pacjenta. Sytuacje takie możesz zaobserwować np. gdy nieprzytomny pacjent dociera do szpitala, np. z podejrzeniem udaru. Reakcja źrenic na źródło światła to sygnał dla lekarza. Może on na tej podstawie określić stan naszego zdrowia oraz problemy z nim związane.
Na podstawie badania źrenic lekarz może ocenić np. stan urazu głowy (wstrząśnienie mózgu). Źrenice sprawdza się także u sportowców, gdy doznali ciężkiego urazu głowy. Dzieje się tak, ponieważ urazy głowy mogą rozszerzyć źrenice. Może to dotyczyć jednego lub obu oczu równolegle.
Na rozszerzone źrenice wpływają choroby:
- guz mózg,
- rak mózgu,
- udar mózgu,
- tętniak,
- neuroinfekcje,
- krwawienie wewnątrzczaszkowe,
- uszkodzenie nerwów czaszkowych,
- zatrucie jadem kiełbasiany,
- operacja zaćmy,
- przeszczep rogówki.
Jeżeli obie źrenice reagują na światło normalnie, ale różnią się rozmiarem, to stan taki nazywamy anizokorią. Jedna źrenica jest wówczas większa od drugiej o około pół mm lub więcej. Przyczyną jest przeważnie nierównomierne pobudzenie nerwów odpowiadających za otwieranie źrenic.
Bardzo rzadko zdarzają się przypadki wrodzonej choroby – aniridia. Jest to stan, w którym człowiek rodzi się z częściowo lub całkowicie nieobecną tęczówką. Źrenica jest bardzo duża i w związku z tym oczy są bardzo wrażliwe na światło. Przeważnie dotyka to obu oczu równolegle. Dodatkowo działają równolegle wrodzona zaćma, jaskra, oczopląs, uszkodzenie siatkówki oraz nerwu wzrokowe i pogorszenie ostrości.
Wpływ narkotyków i alkoholu na rozszerzone źrenice
Zażywanie alkoholu oraz narkotyków ma wpływ na wielkość źrenic. Rodzice, którzy mają podejrzenia zażywania narkotyków przez swoje dzieci, obserwują źrenice swoich pociech..
Wpływ na wielkość źrenic, ich powiększenie oraz brak reakcji na światło ma m.in.:
- amfetamina,
- marihuana,
- kokaina,
- LSD,
- substancje psychoaktywne.
U osób nadużywających alkoholu rozszerzone źrenice świadczą o głębokim upojeniu alkoholowym.
Migreny i rozszerzone źrenice
Kobiety, które cierpią na migreny szczególnie często zgłaszają rozszerzoną źrenicę w jednym oku. Po jakimś czasie stan ustępuje, a źrenica powraca do normalnego rozmiaru i funkcjonowania. Nie wymaga to jednak specjalnego leczenia.
Leczenie rozszerzonych źrenic
Leczenie powiększonych źrenic jest uzależnione od przyczyny. Większość dolegliwości będziesz mógł wyleczyć w gabinecie okulistycznym. Może jednak okazać się konieczna wizyta w gabinecie neurologicznym lub neurochirurgicznym.
Rozszerzone źrenice oraz dodatkowe objawy, np.: nagłe zawroty i bóle głowy, trudności z mówieniem czy problemy z utrzymaniem równowagi, powinny zostać zdiagnozowane przez specjalistę. Mogą one wskazywać na udar niedokrwienny.
Dlatego nie zwlekaj i zadzwoń po lekarza. Zwłaszcza gdy stan taki pojawił się nagle, a Ty nie przyjmujesz leków, które mogą mieć na to wpływ.
Koniecznie zadzwoń do nas i umów wizytę w gabinecie okulistycznym, aby zdiagnozować przyczynę rozszerzonych źrenic:
Jeśli masz rozszerzone źrenice to możesz być wrażliwy na światło i potrzebować okularów przeciwsłonecznych z polaryzacją.