Astygmatyzm jest coraz powszechniejszą chorobą. Czy wiesz czym jest oraz jak się ją leczy?
- Co to jest astygmatyzm?
- Jakie są objawy astygmatyzmu?
- Jak zdiagnozować astygmatyzm?
- Jak leczyć astygmatyzm?
- Czy okulary z cylindrem są dla mnie?
Co to jest astygmatyzm?
Astygmatyzm to wada wzroku, która występuje dość powszechnie i powoduje niewyraźne widzenie. Dochodzi do uszkodzenia rogówki, czyli przezroczystej, przedniej pokrywy oka. Zyskuje ona nieregularny kształt. Zdrowa rogówka ma kształt kulisty i przypomina piłeczkę tenisową. Natomiast rogówka z astygmatyzmem kształtem przypomina piłkę do rugby lub jajko. Uniemożliwia to prawidłowe skupienie światła na siatkówce, której powierzchnia jest bardzo wrażliwa. Oko nie może skupić promieni słonecznych w jednym miejscu. W takich przypadkach mówimy o astygmatyzmie regularnym. Jego podłoże to wada wrodzona oraz odziedziczone geny.
Sporadyczne przypadki, to astygmatyzm nieregularny. Przyczyną uszkodzenia siatkówki w takim przypadku są operacje wzroku oraz blizny powypadkowe. Do astygmatyzmu nieregularnego zaliczamy również stożek rogówki. Jest to choroba, która powoduje, że rogówka nabiera charakterystycznego stożkowego kształtu. Uwypukla się, a co za tym idzie, robi się zbyt cienka (ścienienie). Schorzenie to wymaga częstych wizyt kontrolnych.
Wszystkie osoby zmagające się z astygmatyzmem powinny regularnie badać swój wzrok. Krzywizna soczewki może ulec zmianie, co z kolei spowoduje zmianę wartości astygmatyzmu. Może nastąpić zarówno jego wzrost, jak i spadek. U osób dorosłych zmiana taka może wskazywać na rozwój zaćmy, czyli zmętnienia soczewki oka.
Jakie są objawy astygmatyzmu?
Jeżeli odczuwasz dyskomfort związany z niewyraźnym widzeniem, to powinieneś jak najszybciej skontaktować się z optometrystą. Lekarz dokładnie zbada Twój wzrok. Wada wzroku nie ustąpi sama, może się pogłębić i widzenie będzie coraz gorsze.
Jeżeli występują u Ciebie poniższe objawy, być może to astygmatyzm.
- Niewyraźne widzisz z daleka i z bliska. Obraz może być lekko zamglony, szczególnie przy małej wadzie wzroku, przy większej zaś zniekształcony. Pacjenci określają, że widziany obraz jest rozmyty i zamazany,
- Mrużysz oczy, lekko je przymykasz, aby uzyskać lepszą ostrość widzenia,
- Wokół źródeł światła widzisz „aureolę”, szczególnie w ciemnych pomieszczeniach, gdzie jest sztuczne oświetlenie (żarówka) lub w nocy, gdy prowadzisz samochód,
- Zaczynasz widzieć podwójny obraz,
- Pojawiają się bóle i zawroty głowy, bóle oczu,
- Masz poczucie zaburzenia przestrzeni, źle odczytujesz krzywizny, linie proste stają się „faliste” i „dziwnie zakręcają",
- Szczególnie u dzieci widać, że trzymają książki blisko oczu i siadają coraz bliżej telewizora.
Pamiętaj, że tylko lekarz specjalista może postawić trafną diagnozę podczas szczegółowych badań okulistycznych.
Jak zdiagnozować astygmatyzm?
Jeżeli masz problemy ze wzrokiem, powinieneś umówić się na kompleksowe badania okulistyczne. Tylko lekarz optometrysta może zdiagnozować, czy jest to astygmatyzm. W tym celu zmierzy, jak oczy skupiają światło oraz określi jaka moc soczewek poprawi komfort widzenia.
Do badań nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Osoby, które mają wadę wzroku, przeszły uraz oka lub operację, powinny zabrać ze sobą wyniki wcześniejszych badań.
Badanie może obejmować:
- Ostrość wzroku. Jest to podstawy rodzaj badania okulistycznego. Lekarz poprosi o przeczytanie wybranych liter ze specjalistycznej tablicy. Badanie zostanie wykonane oddzielnie dla oka prawego i lewego oraz obuocznie. Następnie do specjalnych oprawek lekarz włoży szkła o różnej mocy i sprawdzi, w których szkłach jest najlepsze widzenie.
- Keratometria. Keratometr urządzenie używane do pomiaru krzywizny rogówki. Twoje zadanie to patrzenie na środek urządzenia, które ma postać krążka. Umieszczone są na nim białe i czarne okręgi. Skupiając okrąg światła na rogówce i mierząc jego odbicie lekarz oceni krzywiznę powierzchni rogówki. Pomiar ten jest istotny przy określaniu prawidłowej mocy soczewek kontaktowych.
- Wideokeratografia komputerowa. Do badania wykorzystywany jest keratometr. Kamera rejestruje obraz rogówki i przesyła go do komputera. Lekarz otrzymuje w ten sposób mapę topograficzną rogówki, wraz z wartościami krzywizn i przekrojem rogówki.
- Refrakcja. Za pomocą urządzenia zwanego foropterem, lekarz umieszcza serię soczewek przed oczami. Mierzy jak oko skupia światło oraz ocenia przybliżoną moc ogniskowania. Bardzo duże znaczenie mają odpowiedzi klienta, ponieważ na podstawie jego subiektywnych odczuć dobierana jest moc soczewek korekcyjnych.
Dzięki badaniom lekarz określi, czy to astygmatyzm, czy inna choroba oczu. Na podstawie badań określi moc soczewek potrzebnych do korekcji wzroku. Zaproponuje również termin kolejnego badania. Na badania kontrolne należy zgłaszać się w określonym terminie. Może się okazać, że konieczna też będzie zmiana soczewek korekcyjnych.
Jak leczyć astygmatyzm?
Astygmatyzmu nie można wyleczyć tabletkami lub kroplami. Jest to wada wzroku, która wymaga noszenia okularów korekcyjnych lub soczewek kontaktowych. Poprzez odpowiednią korekcję można uzyskać komfort widzenia.
Astygmatyzm może występować jako oddzielna wada wzroku lub razem z krótkowzrocznością lub dalekowzrocznością. Jeżeli masz tylko astygmatyzm, to szkła cylindryczne łączą punkty na siatkówce i od razu widzisz prawidłowo.
Sytuacja wygląda nieco inaczej, gdy dodatkowo masz krótko lub dalekowzroczność. Należy wówczas dobrać odpowiednie szkła korygujące obie wady wzroku: krótkowzroczność i astygmatyzm lub dalekowzroczność i astygmatyzm. Soczewkami korygującymi są wtedy szkła sfero-cylindryczne, które korygują obie wady wzroku. Wartość sferyczną naprawiamy wówczas minusami, dla krótkowzroczności lub plusami, przy dalekowzroczności.
Do korekcji astygmatyzmu służą toryczne szkła okularowe. W jednym położeniu osi korygują krótkowzroczność, a w drugim wyrównują niesferyczny kształt rogówki. Astygmatyzmowi nie można zapobiec, ale można go leczyć za pomocą poniższych rozwiązań.
- Okulary. To bardzo popularne rozwiązanie, które umożliwia prawidłowe widzenie. Szkła okularowe dla osób z astygmatyzmem zawierają tzw. cylinder, który niweluje astygmatyzm. Przeważnie przepisywane są szkła jednoogniskowe, które umożliwiają wyraźne widzenie z każdej odległości. Czasami jednak, szczególnie u osób ze starczowzrocznością, czyli prezbiopią, przepisywane są soczewki progresywne lub dwuogniskowe.
Na rynku optycznym dostępnych jest wiele kształtów oraz kolorów oprawek okularowych. Oprawki możesz również zamówić on-line. Jeżeli nie jesteś pewien, czy w danym typie oprawek jest Ci do twarzy, to możesz skorzystać z lusterka wirtualnego. Do dyspozycji masz również poradniki, które w łatwy sposób pokażą Ci jak dobrać okulary do kształtu twarzy.
- Szkła kontaktowe. Soczewki kontaktowe to świetne rozwiązanie dla osób, które nie lubią lub nie mogą chodzić w okularach korekcyjnych. Zapewniają wyraźne widzenie, ale przede wszystkim szerokie pole widzenia. Twój wzrok, nie będzie już ograniczony przez oprawki okularowe.
Dla osób z astygmatyzmem przeznaczone są soczewki toryczne. Charakteryzują się one duża zawartością wody. Zapobiega to podrażnieniom oraz uczuciu suchości oka. Dzięki temu noszenie szkieł jest komfortowe przez cały dzień.
W sklepie Optyk.com dostępne są toryczne soczewki kontaktowe czołowych producentów Johnson&Johnson lub CooperVision.
Dla osób rozpoczynających przygodę z soczewkami polecane są szczególnie soczewki jednodniowe Acuvue Moist lub Oasys. Po dniu użytkowania należy je wyrzucić do kosza, a kolejnego dnia otworzyć nowy blister. To bardzo higieniczne rozwiązanie.
W sklepie dostępne są również soczewki dla astygmatyków, do przedłużonego noszenia, Clarity lub Biofinity. Soczewki można użytkować przez miesiąc.
Soczewki toryczne dla astygmatyków możesz kupić w pudełku po 30, 6 lub 3 sztuki.
W poradniku Optyk.com zawarte są informacje jak dbać i użytkować soczewki kontaktowe.
- Ortokorekcja, czyli ortokeratologia. To obok zabiegów laserowych kolejna możliwość zniwelowania astygmatyzmu oraz krótkowzroczności. Polega na specjalnym, indywidualnym zaprojektowaniu sztywnej, gazoprzepuszalnej soczewki kontaktowej. Jest ona zakładana na noc i wpływa na kształt rogówki, która wypłaszacza się. Tą metodą można niwelować krótkowzroczność do minus 8 dioptrii oraz astygmatyzm do minus 2 dioptrii. Metoda jest skuteczna, ale wymaga dostosowania się do zaleceń lekarza. W soczewce należy spać minimum 6 godzin na dobę oraz pilnować terminów wizyt kontrolnych.
- Zabiegi laserowe – chirurgia oka. Współczesna optyka oferuje również możliwość laserowej korekcji wzroku dla osób z astygmatyzmem. W przypadku astygmatyzmu można zastosować dwa rozwiązania, które korygują rogówkę. Zabieg LASIK usuwa wewnętrzną warstwę rogówki. PRK natomiast usuwa zarówno wewnętrzną jak i zewnętrzną warstwę rogówki. Tylko lekarz może określić, czy dana wada może zostać skorygowana laserem oraz, które rozwiązanie jest najlepsze dla danej wady wzroku.
Czy okulary z cylindrem są dla mnie?
Szkła korekcyjne z cylindrem to szkła, które zostały opracowane dla osób z astygmatyzmem. Dają one doskonałą ostrość widzenia. Z zewnątrz ich budowa jest taka sama, jak zwykłych szkieł korekcyjnych. Niczym się nie różnią.
Zdarza się jednak, że niektóre osoby, zgłaszają dyskomfort w noszeniu szkieł cylindrycznych. Mogą pojawić się np. bóle głowy, podłoga będzie „pływać”. Jest to spowodowane budową szkieł. Wzrok, ale przede wszystkim mózg musi się przyzwyczaić do nowego widzenia otoczenia. Po kilku dniach dolegliwości powinny minąć. Jeżeli objawy będą się utrzymywać należy ponownie zgłosić się do lekarza.